အုန်းလီးမီသွားသည့် ဗိုလ်မှူးချုပ်တဦး

ယောနသံ/People’s Spring

KIAက ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဆင်နွဲနေသည်။ တိုက်ပွဲအလွန်ပြင်းထန်နေပြီး မြို့ကို KIA က လက်ဝယ်ပိုင်ပိုင် သိမ်းယူနိုင်မလား ဆိုသည့်မေးခွန်းကို KIAက အ​ဖြေထုတ်​​ပေးပါလိမ့်မည်။

ယခုပြောမည့်အကြောင်းက ဗန်းမော်မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲ၏ အခြားစာမျက်နှာတစ်ဖက်မှ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုများ၏ အဓိကပါဝင်ခဲ့တဦးအကြောင်းဖြစ်သည်။

သူ့အမည်က တင်မင်းလတ်။ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ရာထူးက ဗိုလ်မှူးချုပ်။စစ်တက္ကသိုလ်အမှတ်စဉ်(၄၁) စတသ(၄၁) ဆင်းဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်ဖြစ်လည်း သူက လက်ရှိ ဗန်းမော်အခြေစိုက်စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်-စကခ(၂၁) ၏ စကခမှူးဖြစ်သည်။ သူက အာရက္ခတပ်တော်(AA) လက်မှ ကံကောင်း၍ သီသီလေး လွတ်ခဲ့ဖူးသည်။ သို့သော် ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို KIAက စတင်လာ​သောအခါ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်သည် စကခမှူးအဖြစ်KIA နှင့်တည့်တည့်ရင်ဆိုင်​နေရပြီဖြစ်သည်။

KIA က ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်မှ စ၍ ကချင်ပြည်နယ်၏ ဒုတိယမြို့တော်ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ ထိုးစစ်စတင်လိုက်သည်။တရုတ်နိုင်ငံနယ်စပ်နှင့် မိုင် ၅၀ ခန့်ကွာ​ဝေးပြီး ခရိုင်မြို့ဖြစ်​သောဗန်း​မော်တွင် စစ်ကောင်စီ၏ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့ ဆယ်ခုထက်မနည်းရှိသည်။ ထိုတပ်ရင်းများ၏ ခေါင်ချုပ်ကအမှတ်(၂၁)စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ်(စကခ-၂၁)ဖြစ်သည်။ ထိုနည်းဖြင့် စကခ(၂၁)၏ ဥသျှောင် ဗိုလ်မှူးချုပ်သည် AAက ဖမ်းလိုက်သည့် ဗိုလ်မှူးချုပ်များကဲ့သို့ သူ့ကိုလည်း KIA က ဖမ်းဆီးတော့မည်လားဟူသော စိုးရိမ်ထိတ်လန့်မှုဖြင့် ​သွေးလန့်နေပြီဖြစ်သည်။

“သူက ရခိုင်ကနေ ဗန်းမော် အလှည့်ကျတာဝန်ကျနေခဲ့တာ။တစွတ်ကမ်း တဇောက်ထိုးသမား။ အစွန်း‌ရောက်သမား။ စစ်တပ်က သူ့ကို ကောင်းကောင်း ပုံသွင်းထားတဲ့သူဖြစ်တယ်”ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်နှင့် ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည့် စီးပွားရေးသမားတဦးကပြောသည်။

နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး(ICC)တွင် ဖမ်းဝရမ်း​လျှောက်ထားခံရ​သော အာဏာသိမ်း​ခေါင်​ဆောင် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ရိုဟင်ဂျာများအားအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှုတွင် ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်က လောင်စာအဖြစ်ရှိခဲ့သူဖြစ်သည်။

၂၀၁၇ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် စစ်တပ်ကကျူးလွန်ခဲ့သည့် အစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်သည့် စစ်ဆင်ရေးကာလတစ်လျှောက်လုံး ၎င်းက အနောက်ပိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)တွင် ဗိုလ်မှူးကြီးရာထူးဖြင့် စစ်ဦးစီးမှူး ပထမတန်း(စစ်ဆင်ရေး)တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

​ရွေး​ကောက်ခံအရပ်သားအစိုးရတက်လာသည့် ၂၀၁၆ခုနှစ်မှစ၍ ရခိုင်ပြည်နယ်၌ လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးမှိုင်းတိုက်၍ ပဋိပက္ခဖန်တီးရန် စစ်တပ်ကကြိုးပမ်းမှုတိုင်းတွင်ဗိုလ်မှူးချုပ်(ယင်းအချိန်က ဗိုလ်မှူးကြီး) တင်မင်းလတ်က လူမျိုးရေးမုန်းတရားများ လူမှုကွန်ရက်၌ လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်မည်ဟု ၎င်းသုံးသည့် ဖေ့စ်ဘွခ်လူမှုကွန်ရက်အကောင့်၌ မကြာခဏရေးတင်ခဲ့သည်။

အနောက်တံခါးဟု စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းတွင် အသုံးပြုသည့် မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်ကို အသက်ပေး၍ ကာကွယ်ရမည်ဟု ၂၀၁၇ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ၎င်းက ရေးတင်ခဲ့သည်။

“အနောက်တံခါးကြီး အမြဲလုံခြုံအောင် နှလုံးသွေးတို့ဖြင့် ပေးဆပ်မည်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။

ဘူးသီးတောင်နှင့်မောင်တောဒေသတွင်လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုများဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း အောက်ခြေတပ်ဖွဲ့ဝင်များကိုပင် လက်နက်အပြည့်စုံထုတ်ပေးထားပြီး သံသယရှိသူမည်သူမဆို အမေးအမြန်းမရှိပစ်ခတ်ခွင့်ပေးထားသည်ဟု ဘူးသီးတောင်မြို့တွင် တာဝန်ကျခဲ့ဖူးသည့် ရဲအရာရှိအငြိမ်းစားတဦးကပြောသည်။ အဆိုပါအရဲရာရှိက ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်အကြောင်းကို ကောင်းကောင်းသိထားသည်။

“စစ်တပ်အလိုကျ မိုက်မိုက်မဲမဲလုပ်တတ်တော့ စစ်မှုထမ်းကောင်းတံဆိပ်တောင် ရထားတာ။ တို့မီးရှို့မီးလုပ်ဖို့ လောင်စာတွေပေါ့ဗျာ” ဟု သူကဆက်​ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးချုပ်တဲ့တင်မင်းလတ်သည် နပခတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ်၂၀၁၉ နှစ်လယ်တွင် တြိဂံဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ စစ်ဘက်ရေးရာလုံခြုံရေးဌာန (ပထမတန်း) ရာထူးဖြင့်ပြောင်းရသည်။၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စကခ(၂၁)သို့ ယာယီနည်းဗျူဟာမှူးရာထူးဖြင့် ရောက်ရှိလာသည်။

၂၀၂၂ နိုဝင်ဘာတွင် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မိုင်းပန်မြို့နယ်မှ စကခ(၁၇) သို့ဒုတိယစစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲရေးမှူးရာထူးဖြင့် ပြောင်းရွှေရပြန်သည်။ကံဇာတ်ဆရာအလိုကျ KIA နှင့် အကြောင်းပါချင်သောအခါ ၂၀၂၄ ဧပြီလတွင် စကခ(၂၁)သို့စကခမှူးအဖြစ် တစ်ကျော့ပြန်ရောက်ရှိလာခြင်းပင်။

ဗန်း​မော်မြို့၏ အဓိက ခံစစ်ဖြစ်​သော မိုး​မောက်မြို့နယ်ရှိ အမှတ် ၄၃၇ ​ခြေမြန်တပ်ရင်း( ခမရ၄၃၇)ကို KIA နှင့် ပူး​ပေါင်းတပ်က ၂၀၂၄ သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်တွင် သိမ်းပိုက်လိုက်သည်။ ခမရ (၄၃၇) ကို KIA သိမ်းပြီး​နောက်ပိုင်းဗန်း​မော် မြို့၏ အဓိက ခံစစ် ကျိုး​ပေါက်သွား၍ စကခမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ် ထိုင်ခုံကိုစတင် ခြိမ်း​ခြောက်ခံလာရသည်။

KIA က ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကို ဒီဇင်ဘာ၄ရက်မှစတင် ထိုးစစ်တင်ရာ တိုက်ပွဲကာလ ရက်၂၀ နီးပါးရှိလာပြီဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီတပ်စွဲထားရာ ​​နေရာ ဆယ်နှင့် ချီ၍ KIAက သိမ်းယူထားသည်။ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်မှစ၍ KIA နှင့် မဟာမိတ်တပ်များကထိုးစစ်ကိုထပ်မံအရှိန်တင်၍ စကခ (၂၁) အပါအဝင် စစ်တပ်လက်ကျန်စခန်းများကို ဝိုင်းပတ်ပိတ်ဆို့တိုက်ခိုက်​နေသည်။

စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကုန်း​ကြောင်း​ရေ​ကြောင်းမှ စစ်ကူမပို့နိုင်​တော့၍ လေကြောင်းပစ်ကူကိုအဓိကသုံးပြီး စကခ(၂၁)ထဲမှနေ၍ ခုခံတိုက်ခိုက်နေသည်။

KIA က ဗန်းမော်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲဖော်ဆောင်နေစဥ် တစ်ချိန်တည်းတွင် AAက ရခိုင်ပြည်နယ်မှ အမ်း၊ မောင်တော၊​တောင်ကုတ်မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများကို ၆ ရက်စီခြား၍ လက်စသတ်ခဲ့သည်။ဒီဇင်ဘာလ၈ရက်တွင် မောင်တောမြို့မှ အမှတ်(၅) နယ်ခြားစောင့်ရဲတပ်ဖွဲ့ခွဲ – နခခ (၅)ကို အပြီးသတ်တိုက်ခိုက်သိမ်းယူခဲ့ပြီး မောင်တောမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲလက်စသတ်ခဲ့သည်။ စစ်ဆင်ရေးကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် စကခ (၅) မှ စကခမှူးဗိုလ်မှူးချုပ်သူရိန်ထွန်းကို အရှင်ဖမ်းမိခဲ့သည်။ဗိုလ်မှူးချုပ်သူရိန်ထွန်းသည် ဘူးသီးတောင်မောင်တောဒေသမှ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုများတွင်အဓိက ပါဝင်ခဲ့သူတဦးဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(လပခ)တိုင်းစစ်ဦးစီးချုပ်တာဝန်ယူခဲ့စဉ် လပခ တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ် ကိုကိုဦးနှင့်အတူ နန်းတွင်းစစ်​ကြော​ရေး၌ နိုင်ငံ​ရေးအကျဥ်းသားများ ရက်ရက်စက်စက် ညှင်းပန်းနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်မှုများကိုကြိုကိုင်ခဲ့သည်။မန္တလေးမြို့မှ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများ၊ NLDပါတီဝင်များ၊ စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်သူများအား သတ်ဖြတ်လောင်းဖျောက်မှုများကဲ့သို့ စစ်ရာဇဝတ်မှုများကျူးလွန်ထားသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ တ​ကျော့ပြန် ပြန်​ရောက်လာစဥ်တွင်လည်း လူမျိုး​ရေး ၊ဘာသာ​ရေး ပြသာနာများကို ဖန်တီးခဲ့သည်။ ရခိုင်ပြည်သူများ နှင့် ရိုဟင်ဂျာပြည်သူများ ၊ ရိုဟင်ဂျာ နှင့် အာရက္ခတပ်​တော်(AA)က ဘာသာ​ရေး လူမျိုး​ရေး အမုန်းပွား​စေပြီးပြသာနာများဖန်တီးခဲ့သူကို AAက နခခ(၅) နှင့်အတူ သိမ်းယူဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။ ​

ထို့အပြင် ဒီဇင်ဘာလ၂၀ရက်က အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်(နပခ)အား သိမ်းပိုက်သည့်တိုက်ပွဲတွင် ဒုတိယတိုင်းမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် သောင်းထွန်းနှင့် တိုင်းဦးစီးချုပ်ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်ကျော်သန်းတို့ကိုပါ စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။၎င်းတို့ကို စစ်ဆေး၍ ဥပဒေအတိုင်းစီစဉ်မည်ဟု AAက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဒီတခါ အလှည့်ကျမည့်သူက ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်ဟု စစ်ကောင်စီနှင့်နီးစပ်သည့်အသိုင်းအဝိုင်းကပါ သုံးသပ်ထားသည်။ ဗန်းမော်မြို့သိမ်းထိုးစစ်ကို အရှိန်မြှင့်နေသည့် KIA က စကခ(၂၁)ထဲမှ စစ်ကောင်စီတပဖွဲ့ဝင်များ လက်နက်ချအညံ့ခံရန် ရာဇသံပေးထားသည်။

လူမျိုးတုံး စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ထားသူ ဗိုလ်မှူးချုပ်တစ်ဦးကို AAကဲ့သို့ ဖမ်းဆီးရန် KIA တွင်လည်း အခွင့်အရေးရှိနေသည်။

သူသည် ဖေစ်ဘွခ်အ​ကောင့်တွင်မူ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ ထုံးစံအတိုင်းတိုက်ပုံမချွတ်ဘဲ ဘုရာဒကာ ကဲ့သို့​သော မျက်နှာဖုံးကိုတပ်ထားပါသည်။သို့​သော် ၂၀၁၇ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွင် သူပါဝင်ခဲ့​ခြင်းကအာဏာသိမ်း​ခေါင်း​ဆောင် နှင့် ICC ၊ICJ တို့တွင်အမှုတွဲဖြစ်၊မဖြစ်ကို​စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။ ​

ဖေစ်ဘွခ် အကောင့်ကို Public ဖွင့်ပြီး စိတ်ကူးပေါက်တိုင်း လူမျိုးရေးနှင့်ဘာသာရေးအမုန်းတရားများလှုံ့ဆော်ခဲ့သည့်ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်မင်းလတ်မှာ ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းတွင် သူ့အကောင့်မှပိုစ်များအား Only me လိုက်ပြီဖြစ်သည်။ သို့သော် သူ့ကျူးလွန် ခဲ့​သော ရာဇဝတ်မှုများကိုမူ Only Me လုပ်၍ သူ​ခြေရာ​ဖျောက် ရမည်မဟုတ်​ပေ။ ။