ကိုဗစ်ရောဂါ ပထမဆုံး ကူးစက်ခံရသူဟာ တရုတ် အာဏာပိုင်တွေ ပြောထားသလို မဟုတ်ဘဲ ဝူဟန်မြို့က သားစိမ်းငါးစိမ်း စျေးသည် တစ်ဦးသာ ဖြစ်တယ်လို့ အမေရိကန် သိပ္ပံပညာရှင် တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားစေတဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့ ကူးစက်မှုတွေဟာ ၂၀၁၉ နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်က တရုတ်နိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း၊ ဝူဟန်မြို့မှာ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက ဝူဟန်မှာရှိတဲ့ ဟွာနန်း ပင်လယ်စာ စျေးကနေ ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ အစပြုခဲ့တယ်လို့ ယုံကြည်ရပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ တရုတ် အာဏာပိုင်တွေက ဒီအချက်ကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ပြီးတော့ ကိုဗစ်ရောဂါ ပထမဆုံး ဖြစ်ပွားသူဟာ ဟွာနန်စျေးနဲ့ ကီလိုမီတာ အတော်များများ ကွာဝေးတဲ့ နေရာမှာ နေထိုင်တဲ့ စာရင်းကိုင် ဝန်ထမ်း တစ်ဦးသာ ဖြစ်တယ်လို့ တရုတ် ကျန်းမာရေးဌာန တာဝန်ရှိသူတွေက ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
အခုနှစ်၊ မတ်လမှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီး (WHO)ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့တစ်ခုဟာ ဝူဟန်မြို့မှာ ကပ်ရောဂါရဲ့ မူလအစကို သွားရောက် စုံစမ်းခဲ့ပြီး အဲဒီ ပထမဆုံး လူနာဆိုတဲ့ စာရင်းကိုင်ကိုလည်း တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခဲ့ဖူးပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ အဆိုအရ အဲဒီ စာရင်းကိုင်ဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်မှာ စတင် ဖျားနာခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အရီဇိုးနားက ဆင့်ကဲပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဇီဝဗေဒ ပညာရှင် ဒေါက်တာ မိုက်ကယ် ဝိုရီဘီကတော့ တကယ်တမ်း ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုတွေဟာ တရုတ်က ကြေညာထားတာထက် ပိုစောခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူက ကပ်ရောဂါ အစပိုင်း အခြေအနေရဲ့ မှတ်တမ်း မှတ်ရာတွေ၊ သတင်းဖော်ပြချက်တွေကို စုစည်း လေ့လာပြီး ရောဂါအစဟာ ပင်လယ်စာစျေးမှာ သားစိမ်းငါးစိမ်း ရောင်းချနေသူ တစ်ဦးသာ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကောက်ချက် ချခဲ့ပါတယ်။
တရုတ် လူမျိုးတွေ အစားကျူးရာက အခုလို ကပ်ရောဂါတွေ ဖြစ်လာရတယ်ဆိုတဲ့ ပုံရိပ်ဆိုးက ကပ်ရောဂါ အစောပိုင်း ကာလတွေမှာ အတော်လေး လူပြောများစေခဲ့ပါတယ်။ တရုတ် အနေနဲ့ ဒီအခြေအနေကို နှစ်မြို့ဟန် မရှိဘဲ ကပ်ရောဂါရဲ့ အစဟာ ဟွာနန်း ပင်လယ်စာစျေးနဲ့ ဘယ်လိုမှ မသက်ဆိုင်ကြောင်း ပြသလိုဟန် ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာ ဝိုရီဘီရဲ့ အစီရင်ခံ ဖော်ပြချက်အရ ကပ်ရောဂါ မူလအစဟာ ပင်လယ်စာစျေးဆီ ဂငယ်ကွေ့ ပြန်လည်လာခဲ့ပါတယ်။
ပင်လယ်စာစျေး ဆိုပေမယ့် ဟွာနန်းမှာ တောရိုင်း တိရစ္ဆာန် အတော်များများကို အရှင် သိုလှောင်ထားပြီး အသားဖျက် ရောင်းချလေ့ ရှိပါတယ်။ စျေးရဲ့ အနောက်ပိုင်းမှာ ရက်ကွန်း ဝက်ဝံငယ်တွေကို လှောင်အိမ်တွေနဲ့ ထားရှိကြောင်း၊ အဲဒီ ဧရိယာက စျေးသည် တစ်ဦးကို ရောဂါ စတင်ကူးစက်ခဲ့တာလို့ ယုံကြည်ရကြောင်း ဒေါက်တာ ဝိုရီဘီက ဆိုပါတယ်။
ကိုဗစ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားစေတဲ့ Sars-Cov-2 ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ဟာ လင်းနို့တွေဆီမှာ အစပြုပြီး တခြား နို့တိုက် သတ္တဝါ မျိုးစိတ်တွေမှာ မျိုးဗီဇ ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲပြီးမှ လူကို ကူးစက် အန္တရာယ်ပေးတဲ့ အဆင့်မျိုးထိ ရောက်လာခဲ့တာပါ။
ကိုဗစ်ဟာ ကမ္ဘာ့ ကပ်ရောဂါကြီး အဆင့်ထိ ကျယ်ပြန့်လာတဲ့နောက် လူသန်းပေါင်း ၂၅၀ ကျော်ကို ကူးစက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သလို ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ဦးရေကလည်း ၅ သန်းကျော်ထိ များပြားလာခဲ့ပါတယ်။