အာဏာသိမ်းမှု​ကြောင့်မီးပြတ်​တောက်မှုပိုမိုကြာရှည်မည်၊ ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူများကိုဆုံးရှုံးနိုင်​ချေအမြင့်ဆုံးအ​ခြေအ​နေဟုကမ္ဘာဘဏ်အစီရင်ခံစာသုံးသပ်

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းထား​သောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်မှု ပိုမိုကြာရှည်နိုင်ပြီး ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူများအတွက် ဆုံးရှုံးနိုင်ချေအမြင့်ဆုံးဖြစ်နေ​ကြောင်း ကမ္ဘာဘဏ်က မြန်မာ့စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အဦးစောင့်ကြည့်ရေးအစီရင်ခံစာကဆိုလိုက်သည်။

အဆိုပါအစီရင်ခံစာသည် မြန်မာ့နိုင်ငံ၏ စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အဦး၏ အလားအလာကို လေ့လာစောင့်ကြည့် ၂၀၂၂ ဧပြီလအတွက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာ့စွမ်းအင်ကဏ္ဍသည့် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိခိုက်မှုကြီးမားခဲ့ပြီး စစ်တပ်အာဏာသိမ်းလိုက်ခြင်းကြောင့် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာပြုပြင်ပြောင်းလဲခဲ့သည့် အခြေအနေကောင်းများ ပျက်စီးခဲ့သည်ဟုကမ္ဘာဘဏ်ကသုံးသပ်ထားသည်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနမှ ဝန်ထမ်း ၄၄၀၀ကျော်ကို စစ်ကောင်စီကအလုပ်ထုတ်ပစ်ခဲ့သည်။ လူထုကအာဏာလုစစ်​ကောင်စီကို အမိန့်ဖိဆန်ပြီး မီတာခမဆောင်သည့်ဆန္ဒပြခြင်းနှင့်ဒေါ်လာဈေးမြင့်တက်လာခြင်းက စွမ်းအင်ကဏ္ဍကို သက်ရောက်မှုကြီးခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်ရပ်နှစ်ခုသည် လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ်နှင့် ငွေကြေးလျှော့နည်းလာပြီးစစ်ကောင်စီ၏လျှပ်စစ်ကဏ္ဍကို ထိခိုက်စေသည်။

Public Service Announcement

ထိုအပြင်လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်ခြင်း အတူလောင်စာဆီဈေးနှုန်းမြင့်တက်လာခြင်း​ကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းကိုလည်း မြင့်တက်စေသည်ဟုလည်း​ဖော်ပြထားသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးနိုင်​သောနှုန်းသည် ၂၀၂၁ ဒီဇင်ဘာလတွင် အဆိုးဆုံးအခြေအနေကို စတင်​ရောက်သည်။ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီလတွင် တရက်လျှင် လေးနာရီနှင့် ဖေဖော်ဝါရီနှင့်မတ်လတွင် တရက်ကို ၅နာရီအထိသာ လျှပ်စစ်မီးပေးနိုင်တော့​ကြောင်း ကမ္ဘာဘဏ်ကဆိုသည်။ မီးအများဆုံးပေးနိုင်သည့် ရက်သည် ၁၃ နာရီအထိသာ ရှိ​တော့သည်ဟုအစီရင်ခံစာတွင်ပါရှိသည်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာလည်း ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိုးကျသွားသည်ဟု ကမ္ဘာဘဏ်ကဆိုသည်။ ယခင်က မဂ္ဂါဝပ် ၃၇၁၁ ထုတ်လုပ်နိုင်ရာမှ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီ ၂၀၂၂ မတ် ၇ရက်တွင် မဂ္ဂါဝပ် ၂၆၆၅သာထုတ်လုပ်နိုင်တော့သည်ဟုပါရှိသည်။

နိုင်ငံအတွင်းထပ်မံရင်းနှီးမြှပ်နှံမည့်လျှပ်စစ်အားထုတ်ရေးစီမံကိန်းများအတွက်လည်း ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မူများဖြစ်စေသည်ဟုလည်း ကမ္ဘာဘဏ်ကသုံးသပ်ထားသည်။ ရင်းနှီးမြှပ်နှံရန်လည်း စွန့်စားမှုကြီးပြီး ရှိရင်းဆွဲ ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ရေးစီမံကိန်းများကို အတင်းအကြပ်ခွင့်ပြုပေးနေခြင်းသည်လည်း ရင်းနှီးမြှပ်နှံသူများကို ကျားရဲတွင်း ပို့သကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်ဟုလည်းသုံးသပ်သည်။

လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်နေခြင်းသည်မြန်မာ့စီးပွားရေးကို ထိခိုက်စေပြီး စီးပွားရေးပြန်လည် နလံထူရန် အခက်အခဲများရှိနေသည်ဟု လည်း​ဖော်ပြထားသည်။

ယခုအခါစီးပွား​ရေးမြို့​တော် ရန်ကုန်မြို့တွင်ပင် ၄ နာရီလာ ၆ နာရီပျက်​သောပုံစံဖြင့် အလှည့်ကျမီး​ပေး​နေသည်ဟုဆို​သော်လည်း မီးလာရမည့်အချိန်တွင်လည်းပျက်တက်သည်။

ထို​ကြောင့်တစ်ရက်လျှင်မီးလာချိန် ၄ နာရီမှ ၆ နာရီအတွင်းသာရှိပြီး အချို့ရက်များတွင်ထိုထက်နည်းသည်။အရပ်သားအစိုးရလက်ထက်တွင်မြို့ကြီးများတွင် မီးမပြတ်သ​လောက်နီးပါးလျှပ်စစ်မီး​ပေး​ဝေနိုင်ခဲ့ရာမှ အာဏာသိမ်းပြီး​နောက်လပိုင်းအတွင်း မီးပြတ်​တောက်မှုများ ကြာ​လေဆိုးလေဖြစ်လာခြင်းဖြစ်သည်။