နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်း၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် ရက်စက်ယုတ်မာသည့်မြန်မာစစ်ကောင်စီအပေါ် တုံ့ပြန်မှုပုံစံ အရေးတကြီးပြောင်းလဲရန် အာဆီယံအစိုးရများကို
လူ့အခွင့်အရေးစောင့် ကြည့်ရေးအဖွဲ့ Human Rights Watch က ဧပြီ ၂၂ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်တိုက်တွန်းသည်။
ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် အာဆီယံက မြန်မာ့အကျပ်အတည်းဖြေရှင်းရန် ဘုံသဘောတူဆုံးဖြတ်ချက် ၅ ရပ် ချမှတ်ခဲ့သည့်တိုင် ယင်းကတိကဝတ်များကို ဖြည့်ဆည်းရန် သို့မဟုတ် လူ့အခွင့် အရေးချိုးဖောက်မှုများအဆုံးသတ်ရေး စစ်တပ်ကို ဖိအားပေးမည့် အရေးပါသည့်ခြေလှမ်းများလုပ်ဆောင် ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။
“မြန်မာစစ်တပ်ကောင်စီဟာ အာဆီယံကို ပေးထားတဲ့ ကတိကဝတ်တွေကို လုံး၀ အရေးမစိုက်ဘဲ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ ကျူးလွန်ရင်း ပြီးခဲ့တဲ့တစ်နှစ်တာကို ကုန်ဆုံးခဲ့ပါတယ်” ဟု HRW အာရှဒါရိုက်တာ Elaine Pearson က ပြောသည်။
အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား၊ စင်ကာပူတို့ဦးဆောင်ကာ အာဆီယံနိုင်ငံများသည် စစ်ကောင်စီ အာဏာတည်မြဲရေးကို ကူညီမည်အစား မြန်မာပြည်သူများ၏ အခွင့်အရေးများနှင့် လွတ်လပ်ခွင့် များကို ကာကွယ်ရန် ပြောင်းလဲအာရုံစိုက်သင့်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်တိုက်တွန်းသည်။
၂၀၂၁ ဧပြီ ၂၄ ရက်က ဂျာကာတာ၌ ကျင်းပခဲ့သော ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် အာဆီယံနိုင်ငံ ခေါင်းဆောင် ၉ ဦးနှင့် စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်တို့သည် နိုင်ငံအတွင်း အကြမ်း ဖက်မှုများကို ချက်ချင်းအဆုံးသတ်ရန်၊ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်ခန့်အပ်ကာ ပါဝင်ပတ်သက်သူများအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်၊ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီများပေးရန် တို့ပါဝင်သော ဆုံးဖြတ်ချက် ၅ ရပ် သဘောတူဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
စစ်တပ်သည် အာဏာသိမ်းပြီးချိန်မှစ၍ ကလေးငယ် အနည်းဆုံး ၁၃၀ အပါအဝင် ပြည်သူ ၁၇၀၀ ကျော်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ၁၃၀၀၀ ကျော်ကိုလည်း တရားလက်လွတ်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။
ထို့အပြင် တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုဒေသများတွင် လူမဆန်သောစစ်ဆင်ရေးများ တိုးချဲ့ကျူး လွန် ပြီး လူပေါင်း ၅၅၀၀၀၀ ကျော်ကို နေရပ်စွန့်ခွာစေခဲ့သည်။ထိုအပြင် စစ်ကောင်စီတပ်က ပြည်သူများ၏ နေအိမ်ပေါင်း ၇၀၀၀ ကျော်ကိုမီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။