အာရပ် စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)ကို ဒေသတွင်း အင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်လာအောင် ဦးဆောင်ပေးခဲ့တဲ့ စော်ဘွားကြီး ရှိတ်ခ် ခါလီဖာ ဘင်ဇာယက်ဒ် အယ်လ် နာဟွန်ဟာ အသက် ၇၃ နှစ် အရွယ်မှာ ကွယ်လွန်သွားကြောင်း သိရပါတယ်။
ယူအေအီး နိုင်ငံရဲ့ သမ္မတလည်းဖြစ်တဲ့ ရှိတ်ခ် ခါလီဖာဟာ ယူအေအီးကို ခေတ်သစ် စီးပွားရေး အင်အားစုကြီး တစ်ခုဖြစ်လာအောင် အဓိက ဦးဆောင်ပေးခဲ့တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သမ္မတရေးရာ ဝန်ကြီးဌာနက အာရပ်နိုင်ငံတွေနဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် ဝမ်းနည်းစရာ သတင်းအဖြစ် ရှိတ်ခ်ခါလီဖာ ကွယ်လွန်မှုကို အတည်ပြုကြောင်း မေလ ၁၃ ရက်က ကြေညာပါတယ်။
ရှိတ်ခ် ခါလီဖာ ကွယ်လွန်မှုအတွက် ဝမ်းနည်းခြင်း အထိမ်းအမှတ် အနေနဲ့ ယူအေအီး တစ်နိုင်ငံလုံးနဲ့ နိုင်ငံတကာ သံရုံးတွေမှာ ယူအေအီး အလံကို တိုင်တစ်ဝက်ချပြီး လွှင့်ထူထားစေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ဝန်ကြီးဌာနတွေနဲ့ တခြား အစိုးရဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေကိုလည်း ၃ ရက်ကြာ အလုပ်ရပ်နားထားစေမယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရှိတ်ခ် ခါလီဖာဟာ နိုင်ငံရဲ့ သမ္မတအဖြစ် ဆက်ရှိနေပေမယ့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှာ လေဖြတ်ဝေဒနာကြောင့် ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူခဲ့ပြီး ကတည်းက နာမည်ခံ နိုင်ငံခေါင်းဆောင် သဘောမျိုးပဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီကာလတွေအတွင်း သူ့ရဲ့ ညီဖြစ်တဲ့ အဘူဒါဘီ အိမ်ရှေ့မင်းသား ရှိတ်ခ် မိုဟာမက် ဘင်ဇာယက်ဒ်ဟာ ပင်လယ်ကွေ့ ဒေသတွင်း နိုင်ငံရဲ့ အရေးကိစ္စတွေကို အဓိက ဦးဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
ရှိတ်ခ် ခါလီဖာဟာ ၂၀၀၄ ခုနှစ်မှာ ယူအေအီးရဲ့ ဒုတိယမြောက် သမ္မတ ဖြစ်လာပြီး နိုင်ငံ ထူထောင်သူ ဖခင်ကြီး ရှိတ်ခ် ဇာယက်ဒ် အယ်လ် နာဟွန်ရဲ့ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ ယူအေအီးကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံတကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပမာဏ အများဆုံး နိုင်ငံကြီးတစ်ခု ဖြစ်လာအောင် ဦးဆောင်မှု ပေးခဲ့ပါတယ်။
သူဟာ ယူအေအီးကို အကြွေးနွံနစ်နေတဲ့ အာရပ်နိုင်ငံ တစ်ခုအဖြစ်ကနေ ဒေါ်လာ ဘီလီယံပေါင်းများစွာ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံထားတဲ့ ခေတ်သစ် စီးပွားရေး အင်ပါယာတစ်ခု ဖြစ်လာအောင် အဓိက ကြိုးကိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူအေအီး အစိုးရဟာ ကမ္ဘာ့ အမြင့်ဆုံး အဆောက်အအုံကြီးဖြစ်တဲ့ ဘာ့ဂျ် ခါလီဖာကို သူ့နာမည် မှည့်ခေါ် ဂုဏ်ပြုစေခဲ့ပါတယ်။